ویراستاری زبانی به چه موضوعی اطلاق می گردد؟

ویراستاری زبانی یک فرایند است که در آن یک نویسنده یا یک ویراستار متن خود را بررسی اصلاح و بهبود می بخشد. هدف از ویرایش زبانی این است که متن را روان، صحیح ، منطقی و قابل فهم کند. این نوع ویرایش شامل برطرف کردن اشتباهات املایی، دستور زبان، نگارش و سبک است.

در مطلب ویراستاری چیست با یک مفهوم و شمای کلی از ویراستاری آشنا شدید. در این پست قصد داریم تا درباره مفهوم تخصصی تری با نام ویراستاری زبانی شما را آشنا کنیم.

برطرف کردن مشکلات جمله بندی

مشکلات جمله بندی مشکلاتی هستند که در ساختار، معنا، رابطه، یا ترتیب جمله وجود دارند این مشکلات باعث می شوند که متن نامفهوم،گنگ، پراکنده یا خطادار باشد. مثال های زیر این مطلب را برای شما بیشتر باز می کند :

• جملات ناقص: جملاتی که فاقد عناصر هستند مثلا فاعل ندارد یا فعل و مفعول آن مشخص نیست. مثال : ” به خانه رفت ” (فاعل ندارد)
• جملات پیچیده: جملاتی که شامل چندین بخش فرعی هستند و با استفاده از حروف ربط، ضمایر یا صفت های نامعین به هم وصل شده اند. مثال: «آن کس که در آن خانه ای که در کوچه ای که پشت مسجد قرار دارد زندگی می کند، دوست من است.» (جمله خیلی پیچیده و سخت فهم است)
• جملات تکراری: جملاتی که شامل اطلاعات یا ایده های مشابه یا متضاد هستند و باعث از دست رفتن تمرکز خواننده می شوند. مثال: «این کتاب خوب است و من از خواندن آن لذت بردم و این کتاب عالی است.» (جمله دو بار همان اطلاعات را تکرار می کند)

ایرادات مربوط به واژگان

مشکلات مربوط به واژگان در ویراستاری زبانی اشتباهاتی هستند که در انتخاب، استفاده و ترکیب کلمات وجود دارند. مشکلات مربوط به واژگان می توانند باعث شوند که متن نامناسب، نامرتبط، تکراری یا خشک باشد. مشکلات مربوط به واژگان شامل موارد زیر هستند:

• استفاده از کلمات عامیانه، فامیلی، تخصصی یا بیگانه: استفاده از این نوع کلمات می تواند باعث شود که متن شما غیراستاندارد، غیررسمی، غیرقابل فهم یا غیرمحترمانه باشد. برای رفع این مشکل، شما باید به سطح سواد، هدف خود توجه کنید و از کلمات مناسب و رایج استفاده کنید.
• استفاده از کلمات هم‌صدا، هم‌شکل یا نامعین: استفاده از این نوع کلمات می تواند باعث شود که متن شما گنگ، پراکنده، پرتکرار یا پرتوضیح باشد. برای رفع این مشکل، شما باید به معنا، زمینه و روشنگری خود توجه کنید و از کلمات دقیق و مختصر استفاده کنید.
• استفاده از کلمات ضعیف، غیرفعال یا کلی: استفاده از این نوع کلمات می تواند باعث شود که متن شما خسته‌کننده، کسل‌کننده، بی‌روح یا بی‌جان باشد. برای رفع این مشکل، شما باید به قدرت، حرکت و جان خود توجه کنید و از کلمات قوی، فعال و خاص استفاده کنید.

در ویکی پدیا ویراستاری را بیشتر مطالعه کنید.

مشکلات مربوط به تناسب و سبک

مشکلات مربوط به تناسب و سبک در ویراستاری زبانی اشتباهاتی هستند که در انتخاب، استفاده و تنظیم کلمات، جملات و بخش ها وجود دارند. مشکلات مربوط به تناسب و سبک می توانند باعث شوند که متن نامتعادل، نامتناسب، ناهماهنگ یا ناجذاب باشد. مشکلات مربوط به تناسب و سبک شامل موارد زیر هستند:

• عدم تعادل بین بخش های متن: عدم تعادل بین بخش های متن زمانی رخ می دهد که یک یا چند بخش از متن نسبت به بقیه بخش ها زیاد یا کم باشد. این باعث می شود که متن پراکنده، سطحی یا خلاصه باشد. برای رفع این مشکل، شما باید به ساختار، اندازه، جزئیات و ارزش هر بخش توجه کنید و آن ها را با هم متعادل کنید.
• عدم تناسب بین جملات و پاراگراف ها: عدم تناسب بین جملات و پاراگراف ها زمانی رخ می دهد که یک یا چند جمله یا پاراگراف از متن نسبت به بقیه جملات یا پاراگراف ها طولانی یا کوتاه باشد. این باعث می شود که متن سخت خوانده شود، گیرایی خود را از دست دهد، پریده پریده باشد یا پرحجم شود. برای رفع این مشکل، شما باید به جریان، روانی، سادگی و قابل فهم بودن جملات و پاراگراف های خود توجه کنید و آن ها را با هم متناسب کنید.
• عدم هماهنگی بین سبک و منظور: برای رفع این مشکل، شما باید به سطح سواد، سطح علاقه، سطح دانش و سطح احساسات خود و خواننده توجه کنید و سبک خود را با آن ها هم‌خوان کنید.

برای برطرف کردن مشکلات مربوط به هر بخش که عنوان گردید در ویراستاری زبانی، شما می توانید از روش های زیر استفاده کنید:

• خواندن بلند: با خواندن بلند متن خود، شما می توانید به تعادل، تناسب، هماهنگی و جذابیت زبان خود توجه کنید و مشکلات را شناسایی و رفع کنید.
• بررسی دقیق: با بررسی دقیق متن خود، شما می توانید به ساختار، اندازه، جزئیات، ارزش، جریان، روانی، سادگی و قابل فهم بودن متن خود توجه کنید و مشکلات را شناسایی و رفع کنید.
• مقایسه با منابع: با مقایسه متن خود با منابع معتبر و قابل اعتماد، شما می توانید به صحت، منطق، ارجاع و استاندارد بودن متن خود توجه کنید و مشکلات را شناسایی و رفع کنید.

توجه داشته باشید که ویراستاری زبانی تنها یک بخش از ویراستاری می باشد که شما می توانید با یادگیری آن مهارت ویراستاری خود را به نحو شایسته افزایش دهید.

امیدوارم این مطلب برای شما آموزنده واقع گردیده باشد با تشکر الیاس حسینی